Θα μπορούσαν οι ελιές Καλαμών να αποτελέσουν αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινής διατροφής του αστροναύτη στο μέλλον; Θα μπορούσε να παραχθεί ελαιόλαδο σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας; Ερωτήματα στα οποία ενδέχεται να έχουμε απαντήσεις στις προσεχείς εβδομάδες και να τις οφείλουμε σε μια ομάδα μαθητών από την Καλαμάτα.
Για να γίνουμε συγκεκριμένοι. Χθες, η εταιρεία αεροδιαστημικής Blue Origin εκτόξευσε στο διάστημα τον πύραυλο New Shepard σε ύψος 100 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της γης. Στο ύψος αυτό αποκολλήθηκε μια κάψουλα που περιείχε ερευνητικά πειράματα από μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και σε επιστημονικά πεδία, όπως η φυσική ή η βιολογία, τα οποία παρέμειναν σε λειτουργία για όλο το διάστημα που η κάψουλα παρέμεινε σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας (περίπου δύο λεπτά).
Ανάμεσα στα πειράματα των μαθητικών ομάδων της χθεσινής αποστολής ήταν και ένα ελληνικό, από μία ομάδα μαθητών του 4ου και 6ου Γυμνασίου Καλαμάτας. Η δική τους πειραματική διάταξη αφορούσε ένα «ελαιοτριβείο» σε μικροκλίμακα, με στόχο μα εξεταστούν να μπορούν να απαντηθούν τα ερωτήματα που αναφέραμε στην αρχή του κειμένου.
Ειδικότερα το πείραμα της ομάδας Kalamata Students Space Program, αποτελούμενη από μαθητές του 4ου και του 6ου δημοσίων Γυμνασίων στην Καλαμάτα, αφορά την προσπάθεια μελέτης της παραγωγής ελαιόλαδου στο διάστημα σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, όπου τα ρευστά χάνουν την συνέχεια τους και την υφή τους και όπου το νερό και το λάδι μπορούν να διαχωρίζονται από μόνα τους, χωρίς φυγοκέντρηση.
Η ελληνική ιδιοκατασκευή και η εκπαίδευση των μαθητών
Προς τον σκοπό αυτό κατασκευάστηκε μια ειδική ιδιοκατασκευή. Σε αυτήν έχουν τοποθετηθεί οι ελιές στην άκρη ενός δοχείου. Με τη χρήση κινούμενου μοτέρ περιστρέφεται ένας κοχλίας που σταδιακά συμπιέζει το καπάκι του δοχείου όπου βρίσκονται οι ελιές για τις στύψει στο διάστημα και να φτιάξει ένα πρωτόλειο ελαιοζουμικό μείγμα για να μελετηθεί περαιτέρω η χημική του σύσταση.
Με ηλεκτρονική πλακέτα τύπου Arduino έχουν τοποθετηθεί αισθητήρες σε διάφορα σημεία της διεργασίας αυτής για να δίνονται εντολές συντονισμού λειτουργίας του ήλεκτρο-μηχανολογικού συστήματος που εμπεριέχει επίσης μια camera που καταγράφει συνεχώς το φαινόμενο και μια οθόνη όπου αναγράφονται τα δεδομένα του ύψους και του χρόνου διάρκειας της πτήσης. Με αυτόν τον μικροεπεξεργαστή δίνεται η δυνατότητα να ενεργοποιηθεί το πείραμα στην κατάλληλη στιγμή για να καταγραφούν τα δεδομένα σε κάρτα μνήμης SD κατά την διάρκεια της δεκάλεπτης πτήσης που αφού πρώτα μεταφέρει το πείραμα στα 100 χιλιόμετρα επάνω από την επιφάνεια της γης στην συνέχεια θα σταθεί εκεί μετά για 2’ περίπου λεπτά σε μηδενική βαρύτητα προτού πάλι μετά επανέρθει μέσα στην ατμόσφαιρα για να προσγειωθεί στο έδαφος με την βοήθεια αλεξίπτωτου στην έρημο του Δυτικού Texas.
H κάψουλα που περιείχε το ερευνητικό υλικό των μαθητικών ομάδων στη χθεσινή αποστολή.
Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός οι μαθητές εκπαιδεύτηκαν για 1,5 χρόνο μέσα από εβδομαδιαίες σχεδιαστικές συναντήσεις με την διαδικασία του mentoring από έμπειρους καθηγητές στην καινοτόμα εκπαιδευτική μεθοδολογία του S(cience) T(echnology) E(ngineering) A(rt) M(athematics), καθώς επίσης και σε απαραίτητα γνωστικά θέματα στα οποία άπτεται η διαστημική τεχνολογία, σε μικρό-επεξεργαστές Arduino και 3-διάσταομηχανολογικό σχεδιασμό με τα προγράμματα Sketch up και 3d AutoCad.
Οι συμμετέχοντες μαθητές από την Καλαμάτα, ενηλικιώθηκαν επιστημονικά, απέκτησαν πολύπλευρες γνώσεις, εμπιστοσύνη στις ιδιαίτερες δυνατότητες τους ότι μπορούν να διακριθούν παγκοσμίως με αριστεία σε επιστημονικές πτυχές τεχνολογιών αιχμής και είχαν την ευκαιρία να ολοκληρώσουν την προσπάθεια τους ενσωματώνοντας την σε μια πρωτοποριακή διαστημική αποστολή στα όρια της ατμόσφαιρας με μια από τις πιο τεχνολογικά εξελιγμένες εταιρίες στον τομέα αυτό, όπως αυτή της Blue Origin. Απέκτησαν επιπρόσθετα γνώσεις υψηλού επιπέδου στην φυσική, τη χημεία των υλικών και τα μαθηματικά.
Η συνεργασία με τη Blue Origin
Η συνεργασία με την Blue Origin έχει σαν εμπνευστές τους καθηγητές Δρ. Τάκη Παπαδόπουλο και Δρ. Περικλή Παπαδόπουλο, γνωστό καθηγητή αεροδιαστημικής στο San Jose State University στις ΗΠΑ και επί μακρόν συνεργάτη της NASA. Μέσω της συνεργασίας αυτής μαθητές των Δημοσίων Σχολείων της χώρας μας έχουν την δυνατότητα μέσα από ετήσιους πανελλήνιους διαγωνισμούς σε συνεργασία και την αιγίδα της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών να υλοποιούν ένα πείραμα στο ύψος του Von Karman Line, δηλαδή στα 100 χλμ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι τα σχολεία της χώρας μας να είναι τα πρώτα ευρωπαϊκά που συμμετέχουν σε μια τέτοια αποστολή, ενώ αντίστοιχες αποστολές άλλων ερευνητικών ομάδων θα πραγματοποιηθούν και στο μέλλον.
Μέσα στις επόμενες ημέρες η ομάδα των μαθητών των Γυμνασίων της Καλαμάτας θα πάρει πίσω το ερευνητικό υλικό που έστειλε στο Διάστημα και θα έχει τις απαντήσεις στα ερωτήματά της.
Τη προσπάθεια των μαθητών της Καλαμάτας στήριξε η Wind.
