Νομίζω έχω γράψει και παλιότερα ότι μια από τις πηγές εσόδων μου στην Ιαπωνία είναι τα μαθήματα ελληνικών: σαφώς πρόκειται για κάτι συμπληρωματικό καθώς το ενδιαφέρον για την ελληνική γλώσσα είναι εξαιρετικά περιορισμένο όμως υπάρχει και σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα προσφέρει και ιδιαίτερη ικανοποίηση καθώς ορισμένοι μαθητές πραγματικά ενδιαφέρονται και βελτιώνονται! Η καλύτερη μαθήτρια που έχω, μια κυρία που έζησε κάποιο διάστημα στην Ελλάδα, έχει φτάσει σε ένα επίπεδο που το μάθημά της είναι πλέον να κατεβάζει δύσκολα κείμενα από ελληνικά ΜΜΕ και να τα μεταφράζει στα ιαπωνικά. Και παράλληλα να παρακολουθεί συζητήσεις μεταξύ Ελλήνων στα socail media ώστε να κάνει τα ελληνικά της όσο πιο φυσικά γίνεται.
Στο πλαίσιο αυτού του “μαθήματος”, με ρώτησε προ ημερών πώς είναι δυνατόν αρκετοί Έλληνες να μπερδεύουν την κατάληξη του απαρεμφάτου με την κατάληξη του δευτέρου πληθυντικού –μ’ άλλα λόγια πώς είναι δυνατόν να γράφουν “χαίρεται” αντί για “χαίρετε”, “γίνεται” αντί για “γίνετε” κ.λπ. αφού η σχετική γνώση θεωρείται (και όχι “θεωρείτε”!) επιπέδου δημοτικού. Και παρότι θα ήθελα πολύ να χρησιμοποιήσω την ερώτηση για μια ακόμα τιράντα σχετικά με την αξία της παιδείας και γενικά κάθε διάστασης του πολιτισμού στην Ελλάδα, ξέρω ότι τα πράγματα έχουν γίνει χειρότερα από έναν ακόμα λόγο: την καθολική επικράτηση του Δικτύου, ειδικά όπως αυτή πραγματώθηκε μετά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η προχθεσινή “Telegraph” δημοσιεύει ένα άρθρο σχετικά με την ζημιά που κάνουν τα εμότζι στην αγγλική γλώσσα –το άρθρο χρησιμοποιεί στοιχεία από μια μελέτη που παρήγγειλε η YouTube και στην οποία έλαβαν μέρος 2000 βρετανοί ενήλικες ηλικιών από 16 ως 65. Η συντριπτική πλειονότητα των συμμετεχόντων πιστεύει ότι υπάρχει πτώση στην ποιότητα χρήσης της αγγλικής γλώσσας και ότι γι αυτό ευθύνονται οι νεότεροι Βρετανοί. Και σχεδόν τα τρία τέταρτα δήλωσαν ότι στην επικοινωνία τους εξαρτώνται από τα εμότζι, τους διορθωτές και την αυτόματη συμπλήρωση.
Την επόμενη ημέρα, επικοινώνησα με μια φίλη από την Ελλάδα ανταλλάσσοντας μηνύματα μέσω Skype και Viber: μέχρι πριν από δύο μήνες, χρησιμοποιούσαμε το Facebook/Messenger όμως εκείνη πρακτικά το εγκατέλειψε και όταν σχολίασα το γεγονός μου είπε (παραφράζω) “Χαιρόμουν να χρησιμοποιώ το Facebook όταν σήμαινε να ανταλλάσσουμε πνευματώδεις ατάκες... τώρα πια μας έχουν φάει οι καρδούλες και τα εμότζι.” Το σχόλιό της δεν αναφερόταν στην μεταξύ μας επικοινωνία, προφανώς: ήταν μια γενικότερη παρατήρηση και δεν είναι η πρώτη φορά που την ακούω (συνοδευόμενη από αντίστοιχη χαλάρωση των δεσμών με το Facebook ή το Twitter –αν και στο δεύτερο, θα μπορούσε κανείς να ρίξει τις ευθύνες στην εξ ορισμού βραχύτητα που κάνει την πραγματικά ευφυή και ευφραδή επικοινωνία δύσκολη έτσι κι αλλιώς.)
Εννέα μήνες πριν, είχα γράψει με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εμότζι ότι αντιμετώπιζα με σκεπτικισμό την ευρεία επικράτησή τους –το δημοσίευμα της “Telegraph”, η παρατήρηση της μαθήτριάς μου και το παράπονο της φίλης μου, όλα ενισχύουν την άποψή αυτή. Όπως την ενισχύει και το θέαμα που βλέπει κανείς στα σόσιαλ μίντια καθημερινά: ακόμα και άνθρωποι που δε θα έπρεπε, μιλάνε (ούτως ειπείν) όλο και χειρότερα ελληνικά, υποθέτω επειδή εκτίθενται όλο και περισσότερο σε όλο και χειρότερα ελληνικά και αν εδώ διακρίνει κανείς έναν φαύλο κύκλο, μάλλον δεν κερδίζει εύσημα παρατηρητικότητας. Αυτό δε που κάνει τα πράγματα ακόμα πιο λυπηρά είναι ότι το Δίκτυο ως μέσο, προσφέρεται για καλλιέργεια, γλωσσική και όχι μόνο και μάλιστα προσαρμοσμένη στον ρυθμό καθενός –είναι άραγε τόσο λίγοι αυτή που αξιοποιούν τη δυνατότητα αυτή ή απλώς οι ακαλλιέργητοι είναι απλώς πιο θορυβώδεις; Θέλω να ελπίζω το δεύτερο...
(*) Αστερίξ – η Ασπίδα της Αρβέρνης, Έκδοση Anglo Hellenic Agency – Τάσος Ψαρόπουλος, Απρίλιος 1982
