Το καθόλου όμορφο είδωλο στον ψηφιακό καθρέφτη

Το καθόλου όμορφο είδωλο στον ψηφιακό καθρέφτη

Συντάκτης: Νίκος Μουμούρης @ 18.03.2019

Το SXSW είναι ένα ετήσιο φεστιβάλ που πραγματοποιείται στο Τέξας κάθε χρόνο και συνδυάζει πολιτική, μουσική, κινηματογράφο. Ενα παράξενο φεστιβάλ για τα ελληνικά δεδομένα μάλλον και φέτος ίσως να διάβασες για κάποιες ελληνικές συμμετοχές αλλά δεν θα σε απασχολήσω με αυτές.

Ας μιλήσουμε καλύτερα για τον Τι Μποουν Μπέρνετ, μουσικό και παραγωγό που σε κάποιο σημείο του σπιτιού του φιγουράρουν βραβεία Γκράμι και Όσκαρ. Μπορεί να μην τον πολυξέρεις, είχε κάνει την παραγωγή στην ταινία “Ω αδελφέ πού είσαι;” των αδελφών Κοέν αλλά για τα περαιτέρω το IMDB και η Wikipedia θα αποδειχθούν σαφώς πιο κατατοπιστικά.

Ο Μπέρνετ ανέβηκε στο βήμα του συνεδρίου και είπε πάρα πολλά και εξόχως επικριτικά. “Βρισκόμαστε σε μία μάχη για την επιβίωση του είδους μας και ο εχθρός μας είναι εντός των τειχών...” είπε και πρόσθεσε μια βαριά κουβέντα:

Το Internet απέτυχε.

Συνέχισε την ομιλία του παραθέτοντας ένα τμήμα από παλαιότερη ομιλία του σερ Τιμ Μπέρνερς Λι, δημιουργού του Web, που είχε παραδεχθεί πως η πλατφόρμα του Web έχει εξελιχθεί σε μία μισάνθρωπη εφαρμογή. Άλλοι πρωτοπόροι του διαδικτύου λένε πως αν και τα κίνητρά τους ήταν ευγενή, πως ήθελαν να δημιουργήσουν μία αποκεντρωμένη και συνεργατική πλατφόρμα, το διαδίκτυο κατέληξε να αποτελεί μηχανισμό παρακολούθησης και μηχανή προπαγάνδας.

Δεν είναι οι πρώτοι που το λένε και δεν είναι οι μόνοι που αναγνωρίζοντας την λάθος πορεία των πραγμάτων προσπαθούν να κάνουν κάτι. Ο Μπέρνερς Λι έχει ξεκινήσει ένα νέο πρόγραμμα που ονομάζει Solid και ελπίζει πως πολλά μπορούν να διορθωθούν, αλλά ο Μπέρνετ είναι απαισιόδοξος και θεωρεί πως αντί να κυνηγάμε ουτοπίες καλό είναι να φτιάξουμε ένα ηλεκτρονικό σύστημα επικοινωνιών που θα βασίζεται σε αυστηρούς κανόνες δεοντολογίας.

Η συζήτηση έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό αλλά δεν είναι τόσο δημοφιλής όσο ίσως τα κατορθώματα των μεγάλων τεχνολογικών γιγάντων ή των δισεκατομμυριούχων ιδρυτών και στελεχών τους. Όμως υπάρχει πρόβλημα και λίγες ημέρες μετά τις παρατηρήσεις του Μπέρνετ ήρθε μία κάποια επιβεβαίωση.

Ένας οπλισμένος ακροδεξιός εξτρεμιστής συνδέθηκε με το Facebook όπου αναμετάδωσε ζωντανά το μακελειό που προκάλεσε σε τζαμιά της Νέας Ζηλανδίας, σκοτώνοντας πενήντα ανθρώπους και τραυματίζοντας δεκάδες άλλους.

Πολλοί σοκαρίστηκαν από το γεγονός της online μετάδοσης, πράγμα λογικό.

Άλλοι, ηλιθιωδώς κατά τη γνώμη μου, έσπευσαν να συσχετίσουν το μακελειό με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

Άλλοι παρατήρησαν ότι τις ημέρες που ακολούθησαν του μακελειού το Facebook κατέβασε 1,5 εκατ. αναδημοσιεύσεις του βίντεο.

Υπήρξαν δηλαδή 1,5 εκατ. άνθρωποι και εταιρείες που θεώρησαν σωστό να αναδημοσιεύσουν το βίντεο ενός τύπου που οπλισμένος με ένα ημι-αυτόματο σκόρπισε τον θάνατο.

Ολοι αυτοί έκαναν αυτό που τους “έμαθε” το Facebook, την αντανακλαστική κίνηση του Share για την “ανταμοιβή” των Likes και των παλλόμενων καρδιών. Για λίγη ακόμη ενδορφίνη, για λίγη ακόμα αίσθηση επιβράβευσης, το μήνυμα μίσους του μακελάρη έφτασε στις οθόνες δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.

Η μηχανή της προπαγάνδας λειτούργησε καλοδουλεμένα και τα αντανακλαστικά των “αλγορίθμων - φρουρών” αποδείχθηκαν πιο αργά και από βραδύποδα σε λήθαργο.

Ξεκινήσαμε για την ψηφιακή βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας αλλά έχουμε καταλήξει να κυλιόμαστε σε έναν ψηφιακό βούρκο. Η ευθύνη δεν πέφτει στους ώμους των πρωτοπόρων που κυνήγησαν την ουτοπία, εδώ ο Μπέρνετ κάνει λάθος. Αλλωστε το Internet είναι ίσως το τελευταίο παιδί μιας γενιάς που επηρεάστηκε από τη χίπικη κουλτούρα. Η ευθύνη πέφτει σε εμάς, μόνο που εμείς έχουμε ως τώρα αποδειχθεί ικανοί για το χειρότερο στο διαδίκτυο, με το Καλό να πετυχαίνει πότε πότε σποραδικές νίκες, ίσα ίσα για να δικαιώνεται το κυνήγι των Like, Share και των παλλόμενων καρδιών... Θα χρειαστεί κουράγιο να αντιληφθούμε πως το ψηφιακό μας είδωλο δεν είναι τόσο όμορφο και πως η δυστοπία είναι, τελικά, κάτι που μόνοι μας φτιάχνουμε...