Θα μπορούσε ποτέ η τεχνητή νοημοσύνη να γράψει ένα καλό τραγούδι; Αυτή ήταν η ερώτηση που έκανε στον Nick Cave ο Πίτερ, ένας Σλοβένος φαν του Αυστραλού τραγουδιστή.
Και εκείνος απάντησε.
«Στο νέο του βιβλίο “21 μαθήματα για τον 21ο αιώνα” ο Yuval Noah Harari γράφει ότι η τεχνητή νοημοσύνη με τις απεριόριστες δυνατότητές της θα καταστήσει πολλούς ανθρώπους περιττούς στον χώρο εργασία. Αυτό ακούγεται απολύτως εφικτό. Ωστόσο, λέει επίσης πως η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι σε θέση να γράψει καλύτερα τραγούδια από τους ανθρώπους. Λέει και παρακαλώ συγχώρεσε την απλοποιημένη σύνοψή μου, πως ακούμε τραγούδια που μας κάνουν να αισθανόμαστε συγκεκριμένα πράγματα και πως στο μέλλον η τεχνητή νοημοσύνη απλά θα χαρτογραφεί το μυαλό του καθενός και θα δημιουργεί τραγούδια προσαρμοσμένα αποκλειστικά στον δικό μας νοητικό αλγόριθμο, που θα μας κάνει να αισθανόμαστε πολύ πιο έντονα και με ακρίβεια ό,τι θέλουμε να νιώσουμε. Αν αισθανόμαστε λυπημένοι και θέλουμε να νιώσουμε χαρούμενοι πολύ απλά θα ακούμε το φτιαγμένο στα μέτρα μας τραγούδι και η δουλειά θα έχει γίνει.
Ομως δεν είμαι σίγουρος πως αυτό είναι το μόνο που κάνουν τα τραγούδια. Φυσικά επιλέγουμε τραγούδια που μας κάνουν να αισθανόμαστε κάτι -χαρά, λύπη, σέξι, νοσταλγία, ενθουσιασμό, οτιδήποτε- όμως αυτό δεν είναι το μόνο που κάνει ένα τραγούδι. Ενα μεγάλο τραγούδι μας κάνει να νιώσουμε μια αίσθηση δέους και υπάρχει λόγος για αυτό. Μια αίσθηση δέους που εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τους περιορισμούς που έχουμε ως άνθρωποι. Έχει απολύτως να κάνει με την τόλμη μας να ξεπερνάμε τις δυνατότητές μας.
Είναι απολύτως κατανοητό πως η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να φτιάξει ένα τραγούδι σαν το “Smells Like Teen Spirit” των Nirvana για παράδειγμα και θα εκπληρούσε όλες τις απαιτήσεις, ώστε αυτό το τραγούδι να μας κάνει να νιώσουμε όπως θα πρέπει να νιώσουμε - σε αυτή την περίπτωση ενθουσιασμένοι και με αίσθηση επαναστατικότητας, ας πούμε. Είναι επίσης εφικτό η τεχνητή νοημοσύνη να είναι σε θέση να δημιουργήσει τραγούδια που θα μας κάνουν να νιώσουμε αυτά τα συναισθήματα πιο έντονα απ’ ό,τι ένας άνθρωπος που γράφει τραγούδια.
Ομως δεν νομίζω πως όταν ακούμε το “Smells Like Teen Spirit” ακόυμε μόνο το τραγούδι. Νιώθω πως αυτό που πραγματικά ακούμε είναι το ταξίδι ενός απόμακρου και αποξενωμένου νέου από τη μικρή αμερικανική πόλη του Αμπερντίν -ένας νέος που με κάθε κριτήριο ήταν ένας συνδυασμός δυσλειτουργικότητας και ανθρώπινων ορίων- ένας νέος άνθρωπος που είχε την τόλμη να φωνάξει αυτόν τον συγκεκριμένο πόνο μπροστά σε ένα μικρόφωνο και με έναν ουράνιο τρόπο έφτασε στις καρδιές μιας γενιάς. Ακούμε επίσης τον Iggy Pop να περαπατά στα χέρια των θεατών και να λερώνεται με φυστικοβούτυρο ενώ τραγουδάει το 1970. Ακούμε τον Μπετόβεν να συνθέτει την Ενάτη ενώ ήταν σχεδόν εντελώς κουφός. Ακούμε τον Prince αυτό το μικροσκοπικό σύνολο από μοβ άτομα να τραγουδάει μέσα στην καταρρακτώδη βροχή του Super Bowl και να τρελαίνει τους πάντες. Ακούμε την Nina Simone να βάζει όλη την οργή και την απογοήτευσή της στα πιο τρυφερά ερωτικά τραγούδια. Ακούμε τον Παγκανίνι να συνεχίζει να παίζει το Στραντιβάριους καθώς οι χορδές έσπαγαν. Ακούμε τον Jimi Hendrix να γονατίζει και να καίει το μουσικό του όργανο.
Αυτό που πραγματικά ακόυμε είναι τα ανθρώπινα όρια και η τόλμη να τα υπερβούμε. Η τεχνητή νοημοσύνη με όλη την απεριόριστη δυνατότητα που έχει, πολύ απλά δεν έχει αυτή την ικανότητα. Πώς θα μπορούσε; Αυτή είναι η έννοια της υπέρβασης. Αν έχουμε απεριόριστες δυνατότητες τι μπορούμε να υπερβούμε;
Η μουσική έχει την ικανότητα να αγγίζει την ουράνια σφαίρα με τις άκρες των δαχτύλων και το δέος και ο θαυμασμός που νιώθουμε είναι η απέλπιδα τόλμη της κίνησης και όχι μόνο το αποτέλεσμα. Σε ποιο σημείο των απεριόριστων δυνατοτήτων βρίσκεται το μεγαλείο της υπέρβασης; Για να απαντήσω λοιπόν, Πίτερ, στην ερώτησή σου, η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να γράψει ένα καλό τραγούδι αλλά όχι ένα σπουδαίο τραγούδι. Της λείπει το νεύρο.
Αγάπη, Nick»
Φωτογραφία: Julio Enriquez, Flickr
