Είναι πολύ πιθανό κάθε φορά που κάνεις μία αναζήτηση μέσω Google ή Bing ή όποιας άλλης υπηρεσίας προτιμάς, ένα από τα δύο ή τρία πρώτα αποτελέσματα να σε οδηγεί στην Wikipedia ή να περιέχει πληροφορίες από την Wikipedia. Η μεγάλη online εγκυκλοπαίδεια, όπως διαβάζουμε στην… Wikipedia, γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου 2000 και στις 15 Ιανουαρίου του 2001 έκανε την εμφάνισή της στο διαδίκτυο. Βασίζεται στο έργο εκατομμυρίων εθελοντών απ’ όλο τον κόσμο που (προσπαθούν να ) προσφέρουν τη γνώση τους σε θέματα που οι ίδιοι γνωρίζουν ή, έστω, έχουν πρόσβαση στις απαραίτητες πηγές. Καμία εγκυκλοπαίδεια δεν είναι τέλεια και η Wikipedia δεν ξεφεύγει από αυτό τον κανόνα, ωστόσο αποτελεί το πρώτο σημείο αναφοράς στο διαδίκτυο για μια πληθώρα θεμάτων.
Ωραία, και ποιος πληρώνει για όλα αυτά; Μια τόσο μεγάλη υπηρεσία με εκατομμύρια επισκέπτες κάθε ημέρα απαιτεί μηχανές, καλώδια, ρεύμα, υπηρεσίες φιλοξενίας και συντήρησης, όλα όσα χρειάζεται τέλος πάντων ένα μεγάλο site σήμερα. Την ευθύνη λειτουργίας έχει το Wikimedia Foundation το οποίο έχει περίπου 280 εργαζόμενους και το οποίο το 2016 είχε δαπάνες 52,6 εκατ. δολαρίων και έσοδα 74,5 εκατ. Μέρος των εσόδων προέρχεται από τις συνεισφορές των απλών χρηστών, όμως το μεγαλυτερο μέρος προέρχεται από δωρεές και στον σχετικό κατάλογο για την περίοδο 2017-2018 βρίσκουμε ονόματα όπως η Google, η Adobe, το ίδρυμα του Μπιλ και της Μελίσα Γκέιτς, η Intel, η Apple, η Hewlett-Packard, το ίδρυμα της General Electric και πολλούς ακόμη.
Από τον κατάλογο, όπως παρατηρούν ορισμένοι καλοί Αμερικανοί συνάδελφοι, απουσιάζει η Amazon η οποία όμως εκμεταλλεύεται (κάποιοι δηλητηριώδεις τύποι θα έλεγαν πως ξεζουμίζει) την Wikipedia. Το Amazon Echo, λένε, απαντά στις ερωτήσεις του κατόχου του αναζητώντας σχετικά λήμματα στην Wikipedia και αυτό φυσικά στερεί κίνηση από την online εγκυκλοπαίδεια, ενώ η Amazon μέχρι πρότινος δεν έδινε δεκάρα για αυτή την εκμετάλλευση αξιοποίηση.
Το γεγονός ότι κάτι είναι διαθέσιμο εκεί έξω δεν σημαίνει πως είναι ηθικά σωστό να το χρησιμοποιεί κανείς στο πλαίσιο μιας εμπορικής ενέργειας και μέχρι σήμερα η Wikipedia δεν έχει δει δεκάρα από την Amazon, αν και χάρη στη Wikipedia το αξίας 40 δολαρίων Amazon Echo μπορεί να το παίζει ξερόλας. Όλα αυτά τα λένε εκείνοι που θεωρούν πως η Amazon πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη και να στηρίξει προσπάθειες όπως η Wikipedia και είναι γεγονός πως πρόσφατα η εταιρεία έκανε μια πρώτη κίνηση και έκοψε μια επιταγή ύψους 1 εκατ. δολαρίων για την πλατφόρμα. Είναι πολλά; Σίγουρα είναι σημαντικό ποσό, όμως μήπως μια εταιρεία με χρηματιστηριακή αξία ενός τρισ. δολαρίων που ανήκει στον πλουσιότερο άνθρωπο του πλανήτη με προσωπική περιουσία 160 δισ. πρέπει να κάνει κάτι περισσότερο; Γεγονός είναι πως ναι, όπως το ίδιο, βέβαια, θα περίμενε κανείς να πράξουν και οι άλλες μεγάλες δυνάμεις του ψηφιακού επιχειρείν, ασχέτως χρηματιστηριακής αξίας. Ωστόσο είναι γεγονός πως τον τελευταίο καιρό οι προβολείς έχουν πέσει με επίμονο -και ίσως ενοχλητικό- τρόπο πάνω στην Amazon.