Μελέτη της οργάνωσης “International Human Rights Group Agora” σχετικά με την κατάσταση της λογοκρισίας του Ίντερνετ στη Ρωσία επικαλούνται οι “Moscow Times” για να θρηνήσουν, για μια ακόμα φορά, για την κατάσταση της ελεύθερης πρόσβασης στην πληροφορία των κατοίκων της χώρας. Και δικαίως, υποθέτω: το 2017, λέει η έρευνα και επαναλαμβάνουν οι νομικοί της IHRGA, σημειώθηκαν στη Ρωσία περισσότερες από 115.000 περιπτώσεις λογοκρισίας με τις αρχές να μπλοκάρουν κατά μέσο όρο 244 σελίδες web την ημέρα.
Θλιβερό, και ακόμα θλιβερότερο το γεγονός ότι τα τελευταία δέκα χρόνια, έχουν σημειωθεί περισσότερα από 200 περιστατικά βίας με θύματα μπλόγκερ, ακτιβιστές και δημοσιογράφους –και ανατριχιαστικό ότι πέντε από τα περιστατικά αυτά ήταν φόνοι. Υπάρχει ωστόσο μια γενικότερη εικόνα η οποία δεν περιορίζεται στη Ρωσία αλλά εξαπλώνεται σε όλον τον κόσμο. Και αυτή είναι η εικόνα του Ίντερνετ εν έτει 2018 και πιο συγκεκριμένα, η διεθνής του υπόσταση. Υπάρχει πλέον; Και δεν εννοώ κυριολεκτικά: προφανώς αυτή τη στιγμή είμαστε πιο συνδεδεμένοι από όσο ήμασταν ποτέ. Όμως ουσιαστικά; Έχουμε όλοι πρόσβαση στις ίδιες πληροφορίες;
Προφανώς όχι -ούτε και ποτέ είχαμε, θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς. Υπάρχουν συνδρομητικά σάιτ, υπάρχουν ακαδημαϊκές βάσεις δεδομένων στις οποίες έχουν πρόσβαση μόνο όσοι συμπεριλαμβάνονται στον ακαδημαϊκό κόσμο, υπάρχει το Σκοτεινό Web στο οποίο έχουν πρόσβαση μόνο όσοι θα μπουν στη διαδικασία να στήσουν ένα περιβάλλον που να τους το επιτρέπει και υπάρχουν αρκετές ακόμα κατηγορίες προορισμών οι πόρτες των οποίων παραμένουν ερμητικά κλειστές για πολλούς από εμάς. Το πρόβλημα όμως είναι ότι στην πραγματικότητα, ακόμα και απολύτως δημόσιες πηγές με (θεωρητικά) απρόσκοπτη πρόσβαση, δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο για εκατομμύρια χρήστες του Δικτύου.
Και το πρόβλημα δεν είναι μόνο στη λογοκρισία –απλώς εκεί είναι πιο ορατό. Υπάρχει το θέμα του ελέγχου δυνητικά επιβλαβούς περιεχομένου ακόμα και από χώρες χωρίς προβλήματα δημοκρατικού ελλείμματος με πρώτη και καλύτερη, την ομάδα χωρών στην οποία ανήκει και η Ελλάδα: η Ευρωπαϊκή Ένωση, ούσα πιο αυστηρή, ειδικά σε θέματα ρητορικής μίσους από τις ΗΠΑ (όπου η πρώτη τροπολογία του συντάγματος, περί ελευθερίας του λόγου, κάνει τα πράγματα πολύ δύσκολα όταν πρόκειται για απαγόρευση της έκφρασης οποιασδήποτε άποψης), θεωρεί ότι δικαιούται να μπλοκάρει σάιτ τα οποία παρέχουν τέτοιο περιεχόμενο. Και έτσι, κάποιοι ευρωπαίοι πολίτες μπορεί να βλέπουν πολύ λιγότερα πράγματα από κάποιους Αμερικανούς.
Αναρωτιέμαι λοιπόν: αν αποπειραθεί κανείς να φτιάξει έναν πίνακα με τι επιτρέπεται και πού και προσπαθήσει μετά να δείξει που αλληλεπικαλύπτονται τα διάφορα σύνολα, τι θα είναι αυτό στο οποίο έχουν πρόσβαση όλοι; Όπως γνωρίζουν οι τακτικοί αναγνώστες του “Deasy”, δεν είμαι ιδιαίτερα απαισιόδοξος, όμως φοβάμαι ότι η απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα θα είναι ένα (1) σάιτ με αποκλειστικό περιεχόμενο βίντεο από γάτες. Και παρότι θα χαρακτήριζα τον εαυτό μου γατόφιλο, έχω την εντύπωση ότι όταν ο Τζον Πέρι Μπάρλοου πάλευε για να κάνει το Δίκτυο καλύτερο, είχε κάτι περισσότερο στον νου του.
