Δε θυμάμαι πότε άκουσα κριτικές εναντίον του Photoshop για πρώτη φορά όμως σίγουρα ήταν πριν τα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν η χρήση του είχε γίνει πια τόσο διαδεδομένη ώστε το συγκεκριμένο πρόγραμμα να κατακτήσει το σπάνιο προνόμιο να γίνει ρήμα –όχι επίσημο ρήμα βεβαίως όμως σχεδόν όλοι οι επαγγελματίες της αγοράς το χρησιμοποιούσαν και ακόμα το χρησιμοποιούν έτσι. Η κριτική βεβαίως δεν είχε στόχο το ίδιο το πρόγραμμα αλλά τον τρόπο που η βιομηχανία των ΜΜΕ το χρησιμοποιούσε για να αλλάξει την πραγματικότητα και δη προς όφελος της βιομηχανίας μόδας θέτοντας παράλληλα πρότυπα ομορφιάς που θεωρούνταν εξωπραγματικά.
Προσωπικά δεν πήρα ποτέ την κριτική αυτή της μετρητοίς: ακόμα και η πιο ρεαλιστική φωτογραφία δεν είναι πραγματικότητα έτσι κι αλλιώς, χώρια που οι φωτογράφοι επενέβαιναν στις εικόνες τους σχεδόν από καταβολής του μέσου. Επιπλέον, και παρά τα τη διαβεβαίωση που έχουμε συχνά για το αντίθετο, μια μεγάλη μερίδα του κοινού καταλαβαίνει πότε η βιομηχανία το παρακάνει και αντιδρά με τον πιο επώδυνο γι αυτή τρόπο: αρχικά κοροϊδεύοντας τις εταιρείες που προσβάλλουν τη νοημοσύνη του και στη συνέχεια αποφεύγοντάς τις.
Μια ιστορία που έχει κάνει το γύρο του Facebook τις τελευταίες ημέρες είναι η πιο πρόσφατη απόδειξη: σε ένα ποστ στη σελίδα της στο Facebook η Victoria's Secret περιλάμβανε μια φωτογραφία ενός μοντέλου τόσο πολύ επεξεργασμένη, προφανώς μέσω Photoshop, που ξέφευγε από τα όρια του εξωραϊσμού και περνούσε στην περιοχή του γκροτέσκου. Δύο εβδομάδες, 915 σχόλια και αρκετά δημοσιεύματα μετά, όλα αρνητικά, η εταιρεία μάλλον κατάλαβε ότι το παράκανε.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον δεν είναι μόνο η αντίδραση στο Facebook. Είναι και κάτι που επισημαίνει σε σχετικό άρθρο του το “Business Insider”: ότι στον ένα χρόνο που η εταιρεία εσωρούχων Aerie, θυγατρικό brand της American Eagle, αποφάσισε να σταματήσει να επεμβαίνει στις φωτογραφίες των μοντέλων της, οι πωλήσεις της έχουν ανέβει κατακόρυφα –η αντίστοιχη άνοδος της Victoria's Secret είναι θεαματικά μικρότερη (3% για τη δεύτερη έναντι 18% για την πρώτη).
Θα ήταν σοβαρή παράλειψη να μην υπογραμμίσει κανείς τη σημασία που έπαιξε όχι μόνο σ' αυτή την ιστορία αλλά και σε όλη τη διαδικασία αφύπνισης του κοινού στο συγκεκριμένο θέμα το Internet –και εν προκειμένω, τα social media. Ακόμα και αν το σφάλμα δεν είχε διαπραχθεί μέσα στο μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο, οι πιθανότητες να είχε περάσει απαρατήρητο από αυτά είναι πολύ μικρές και όσο περνάει ο καιρός θα γίνονται μικρότερες. Δεν ξέρω αν είμαι υπερβολικά αφελής (είμαι σίγουρος ότι κάποιοι θα το δουν έτσι) όμως αυτό μου προκαλεί μεγάλη αισιοδοξία για το μέλλον.
