Υπόθεση Novartis: Μάθαμε τίποτα απ’ αυτήν;

Υπόθεση Novartis: Μάθαμε τίποτα απ’ αυτήν;

Μπορεί η τεχνολογία να μας σώσει από τα (επόμενα) σκάνδαλα;

Συντάκτης: Βαγγέλης Παπακωνσταντίνου @ 21.02.2018

Για την Novartis, φαντάζομαι, θα τα μάθατε. Εδώ όμως καθόλου δεν θα με απασχολήσει ποιος έκανε τι. Αυτά θα τα βρουν άλλοι, τα δικαστήρια, η Βουλή, το FBI, ο ΟΗΕ, η NASA, ή και γω δεν ξέρω ποιος. Μάθαμε όμως κάτι από αυτήν την υπόθεση; Η απόδοση ευθυνών είναι ένα. Τα μαθήματα-παθήματα, που λέει κι ο λαός μας, είναι κάτι άλλο. Ας μην τα μπερδεύουμε μεταξύ τους.

Από ό,τι διάβασα, σε ένα σύστημα κρατικών προμηθειών αξίας δισεκατομμυρίων κάποιοι φαίνεται ότι αποφάσισαν να επωφεληθούν. Ε, λογικό, θα σκεφτόταν κανείς. Ανθρώπινο. Αναπόφευκτο, πιθανότατα. Οποτεδήποτε βάζεις μια επιτροπή απλών (εννοώ οικονομικά) ανθρώπων να αποφασίσουν πίσω από κλειστές πόρτες για τέτοια ποσά, είναι σαν να κάνεις το πείραμα με το «χαμένο» πορτοφόλι γεμάτο χρήματα στο δρόμο.

Δεν μπορείς όμως να κάνεις κι αλλιώς. Ακόμα και από πάμπλουτους να αποτελούνταν αυτές οι επιτροπές, και πάλι κάμποσοι από αυτούς μάλλον θα ήθελαν να γίνουν ακόμα πιο πλούσιοι. Εκτός αν στην επιτροπή αυτή βάλεις φιλόσοφους, όπως πρότεινε ο Πλάτωνας.

Επειδή όμως συνήθως φιλόσοφοι με την πλατωνική έννοια δεν υπάρχουν, τι κάνεις; Στον υπόλοιπο δυτικό κόσμο αυτά τα πράγματα είναι λυμένα. Η διαφθορά λαμβάνεται ως δεδομένη στο σύστημα. Και το μόνο μέτρο για να αντιμετωπιστεί είναι η, απόλυτη, διαφάνεια. Και το απόλυτο όπλο για να την επιτύχει κανείς είναι το Διαδίκτυο. Όλα, και όλοι, στο Διαδίκτυο. Οι συνεδριάσεις, οι εισηγήσεις, οι αποφάσεις, οι λίστες με τις τιμές, οι εξοφλήσεις, όλα on-line. Και φυσικά, ο ετήσιος, αναλυτικός, έγγραφος απολογισμός. Όλα δημοσιευμένα στο Διαδίκτυο, για να τα διαβάζουν και να τα κρίνουν οι πολίτες, οι ερευνητές και οι δημοσιογράφοι, όχι στην Βουλή, για να χαθούν κατά λάθος σε κανένα υπόγειο.

Με αυτή την λογική μπήκα και ‘γω στον ιστότοπο του Υπουργείου Υγείας. Σκέφτηκα ότι, αφού πολιτικά σήκωσε το βάρος της Novartis, τουλάχιστον θα έχει λάβει μέτρα ώστε οι σημερινή πολιτική ηγεσία να μην κατηγορηθεί σε 4-5 χρόνια για ακριβώς τα ίδια πράγματα. Όμως, δεν φαίνεται να σκεφτόμαστε με τον ίδιο τρόπο. Οι ιστοσελίδες της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας έχουν να ανανεωθούν από τον Μάιο. Για πρακτικά συνεδριάσεων ή απολογισμό πεπραγμένων, ούτε λόγος.  Οι ιστοσελίδες του «Στρατηγικού Σχεδιασμού» δεν οδηγούν πουθενά (άδειες, στην κυριολεξία, ιστοσελίδες). Τέλος, στις ιστοσελίδες «Τιμές Φαρμάκων» βρίσκονται πεταμένα pdf, πράγματι μέχρι τον Νοέμβρη του 2017, αλλά σε μορφή που νομίζω ότι μόνο σε φαρμακευτικές εταιρείες βγάζει νόημα.

Αντί επομένως για διαφάνεια και εκτεταμένη χρήση του Διαδικτύου έχουμε αναπαραγωγή των ίδιων ακριβώς τακτικών που οδήγησαν στη διαφθορά. Αντί να αλλάξει η προσέγγιση συνολικά ενόψει της Novartis, έχουμε ξανά συνεδριάσεις επιτροπών πίσω από κλειστές πόρτες. Πιθανώς αυτή η κυβέρνηση να έχει περισσότερους φιλόσοφους από τις προηγούμενες, ώστε να στελεχώσει την επιτροπή. Αν όμως αυτό δεν συμβαίνει, μήπως η καλύτερη χρήση του Διαδικτύου θα μας έσωζε από το επόμενο ίδιο σκάνδαλο σε 4-5 χρόνια από σήμερα;