Μερικές φορές σκέφτομαι ότι το να εργάζεται κανείς σε κάποια από τις μεγάλες εταιρείες της Κοιλάδας έχει (τουλάχιστον) μια πολύ αχάριστη πλευρά. Θέλω να πω, αγωνίζεσαι να φτιάξεις κάτι που θα είναι –όσο το δυνατόν, τέλος πάντων- μοναδικό προκειμένου (αν έχεις εταιρική συνείδηση) η εταιρεία σου να βγάλει πολλά λεφτά ή (αν δεν έχεις, συνηθέστατο φαινόμενο μεταξύ αυτών που ορισμένοι επιμένουμε να αποκαλούμε “τέχηδες”) να προσφέρεις στους χρήστες κάτι καινούριο και κάτι που θα τους συναρπάσει. Και μόλις το ανακοινώσεις, θα βρεθεί τουλάχιστον ένας (ή πιο συχνά πολλοί) που θα βρουν αμέσως τα ψεγάδια του ή τους τρόπους με τους οποίους μπορεί κάποιος να το χρησιμοποιήσει για κακό.
Διαβάζω ας πούμε στο “Quartz” για το σύστημα αναγνώρισης προσώπου FaceID του iPhone X το οποίο θα αντικαταστήσει την αναγνώριση δακτυλικού αποτυπώματος TouchID που είχαν οι προηγούμενες εκδόσεις του τηλεφώνου. Και εντυπωσιάζομαι γιατί, παρότι έχω απέναντι στα προϊόντα της Apple τη θέση που έχω εκφράσει επανειλημμένα, η δυνατότητα αυτή (όπως και η αναγνώριση δακτυλικού αποτυπώματος) μου φαίνεται αυτό που στην ποιητική αμερικανική καθομιλουμένη θα λέγαμε “σούπερ κουλ”. Και μετά προσγειώνομαι γιατί το άρθρο δεν αναφέρεται στο σύστημα αλλά στα προβλήματά του. Και δεν εννοώ τα τεχνικά.
Πού θα αποθηκεύονται τα στοιχεία αναγνώρισης του προσώπου; Τι νομικές επιπτώσεις μπορεί να έχει ότι η συσκευή ανοίγει αναγνωρίζοντας το πρόσωπο του ιδιοκτήτη της; Θα μπορεί η αστυνομία να την ξεκλειδώνει χωρίς την έγκρισή του; Τι θα κάνει η Apple τα δεδομένα; Ποιος άλλος θα έχει πρόσβαση στους αισθητήρες; Τα παραπάνω είναι κάποια από τα ερωτήματα που θέτει το άρθρο και είμαι σίγουρος ότι αν περιμένουμε η τεχνολογία να κυκλοφορήσει λιγάκι θα δούμε να διατυπώνονται και αρκετά ακόμα. Και πιθανότατα τροφοδοτούμενα από πραγματικά περιστατικά που το FaceID θα χρησιμοποιηθεί με έναν τρόπο που οι δημιουργοί του δε σκέφτηκαν.
Αναρωτιέμαι αν έχει νόημα να περιμένουμε από τους δημιουργούς του να έχουν σκεφτεί τα πάντα, ωστόσο –για την ακρίβεια, δεν αναρωτιέμαι: είμαι απολύτως σίγουρος ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο συνεπώς μια τέτοια απαίτηση είναι ανόητη. Ένας άνθρωπος που δημιουργεί κάτι από το μηδέν έχει ήδη κάνει ένα τεράστιο άλμα, από το τίποτα στο κάτι οπότε έχει κάθε δικαίωμα από εκεί και πέρα να απολαύσει τα εύσημα του επιτεύγματός του. Οι περισσότεροι από εμάς δεν πρόκειται ποτέ να καταφέρουμε κάτι τέτοιο έστω και μια φορά στη ζωή μας, συνεπώς να περιμένουμε ότι ο άνθρωπος αυτός θα συνεχίσει να εντυπωσιάζει σκεπτόμενος και όλες τις δυνητικές συνέπειες της εφεύρεσής του είναι απάνθρωπο.
Ο αντίλογος είναι, βεβαίως, ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μοναχικούς εφευρέτες σε ένα γκαράζ αλλά για μεγάλες (συγνώμη: κολοσσιαίες!) εταιρείες που κάθε πρότζεκτ τους περιλαμβάνει δεκάδες ανθρώπους με πολλές και διαφορετικές ειδικότητες. Όμως η ουσία δεν αλλάζει ακόμα και σ’ αυτή την περίπτωση: θέλουμε οι εταιρείες αυτές να μας εντυπωσιάζουν –για την ακρίβεια αυτό που προσάπτουμε συχνά σε κάποιες από αυτές (π.χ. Apple) είναι ότι πια δεν το κάνουν. Αν όντως ισχύει ότι θέλουμε κάτι τέτοιο, ας συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι σχεδόν εξ ορισμού θα συνοδεύεται και από ανοίγματα σε αχαρτογράφητες περιοχές. Και ας μην τους προσάπτουμε την κατηγορία ότι δεν τις έχουν χαρτογραφήσει ήδη.
