Offline, online και πάλι offline

Offline, online και πάλι offline

Συντάκτης: Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης @ 05.11.2015

Είναι κάπως ειρωνικό ότι ακριβώς 20 χρόνια από τότε που ο Τζεφ Μπέζος άλλαξε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη σχέση μας με τα βιβλία (“ένα online βιβλιοπωλείο δε θα πιάσει ποτέ –ο κόσμος θέλει να πιάνει το βιβλίο στα χέρια του και να το ξεφυλλίζει”) στηριζόμενος στην έλλειψη παρουσίας στον πραγματικό κόσμο, το “ArsTechnica” θα δημοσίευε την πρώτη του κριτική για το “Amazon Books”, το πρώτο αληθινό βιβλιοπωλείο της Amazon. Η ειρωνεία δεν ξέφυγε από τον συντάκτη του άρθρου, Σαμ Μάσκοβιτς ο οποίος κλείνει τη δεύτερη παράγραφό του με τη φράση “το μέλλον είναι τώρα”.

Η κριτική για το πρώτο πραγματικό κατάστημα της Amazon –“πρώτο” και με τις δύο σημασίες της λέξης καθώς απ' ό,τι φαίνεται πρόκειται να ακολουθήσουν κι άλλα- είναι μάλλον αρνητική: η ισορροπία μεταξύ βιβλίων και γκάτζετ που σχετίζονται μ' αυτά (αλλά όχι αποκλειστικά) και μεταξύ εκδόσεων τρίτων και εκδόσεων με τις οποίες η εταιρεία είναι ενεργά εμπλεκόμενη, την οποία προσπαθεί να κρατήσει το κατάστημα του Σιάτλ χάνεται. Πάντα κατά τον κ. Μάσκοβιτς, αν ο στόχος ήταν “το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς”, αυτό δηλαδή που το Amazon έκανε τα αδύνατα δυνατά για να κλείσει, η πρώτη αυτή απόπειρα σίγουρα δεν τον έπιασε –αν αυτό θα αλλάξει στο μέλλον, θα το δούμε.

Μην έχοντας προσωπική εμπειρία επιφυλάσσομαι για το αν το δημοσίευμα αποδίδει πιστά την αίσθηση του “Amazon Books”. Αυτό που κρατάω είναι το ίδιο το γεγονός: μια εταιρεία που ξεκίνησε από ένα γκαράζ και έφτασε να γίνει ένα από τα μεγαλύτερα brands εντός και εκτός Δικτύου κάνοντας πράξη αυτά που αποκαλούμε “disruption” και “paradigm shift”, έρχεται 20 χρόνια μετά να επαν-αξιολογήσει αυτό που απέρριψε και να το ακολουθήσει. Γιατί; Επειδή παρ' όλη της την πρωτοπορία, στην πραγματικότητα δεν κατάφερε να αλλάξει τα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς του βιβλίου: ένα μεγάλο μέρος του κοινού εξακολουθεί να θέλει να αγοράζει βιβλία μικρού σχήματος με μαλακό εξώφυλλο (γνωστά και ως “paperbacks”) και αν μπορεί να τα αγοράζει από ένα πραγματικό βιβλιοπωλείο στις τιμές του online καταστήματος  (το Amazon υποστηρίζει ότι αυτό θα ισχύει στην περίπτωση του “Amazon Books”) θα το σκεφτεί σοβαρά.

Για να μην παρεξηγηθώ: δεν πιστεύω ότι το “Amazon Books” θα σημάνει αντιστροφή της γενικότερης τάσης μετάβασης από το χαρτί στα e-books ή θα είναι η αρχή για την επιστροφή στη χρυσή εποχή των βιβλιοπωλείων. Πιστεύω όμως ότι είναι ένα καλό μάθημα για τη στάση που (πρέπει να) κρατάμε απέναντι στο hype της αγοράς τεχνολογίας. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο ψηφιακός κόσμος αλλάζει πολύ γρήγορα όμως οι αλλαγές στον πραγματικό κόσμο έρχονται πολύ πιο αργά και αυτό είναι κάτι που πρέπει να το θυμόμαστε όλοι –και πρώτοι απ' όλους όσοι θριαμβολογούμε για τα επιτεύγματα του πρώτου και όσοι θρηνούμε για τις απώλειες του δεύτερου.